نمایشگاه بزرگ هوافضای روسیه (ماکس 2017) از روز دوسنبه ٢٧ تیرماه در شهر ژکوفسکی در ٢٥ کیلومتری مسکو، میزبان علاقه مندان به حوزه های هوایی و فضایی است.

علاوه بر کشور میزبان، کشورهای دیگری نیز در این نمایشگاه به ارائه برخی دستاوردهای خود پرداختند که جمهوری اسلامی ایران ازجمله آنهاست.

ماکس امسال، سیزدهمین دوره برگزای این نمایشگاه است و جمهوری اسلامی ایران برای دومین بار است که در آن به ارائه دستاوردهایش می پردازد.

در ماکس٢٠١٧ چندین شرکت ایرانی و 3 شرکت دانش بنیان از وزارت دفاع و نیز سازمان صنایع دفاعی این وزارتخانه به همراه سازمان هوایی در چند غرفه توانمندی خود را در معرض دید علاقه‌مندان دیگر کشورها قرار داده‌اند.

غرفه اصلی ایران در سالن D8 قرارگرفته و نسبت به دوره گذشته (٢٠١٥) دستاوردهای بیشتری نیز در آن ارائه شده است که برخی از آنها را در زیر می خوانید:

بمب هدایت اپتیکی قاصد 1

بمب هدایت پذیر الکترواپتیکی قاصد یک (Qased 1 / GBU-78A)، اولین سلاح سنگین دورایستا در سازمان رزم نیروی هوایی ارتش است که جهت انهدام اهداف مستحکم و حفاظت شده از فاصله و ارتفاع بالا با دقتی بی نظیر طراحی و توسط سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع به تولید انبوه رسیده است.

این بمب به عنوان نسل نخست خانواده قاصد، با برد نهایی 40 (در صورت پرتاب از ارتفاع بالا) می تواند اهداف مختلف را مورد اصابت دقیق قرار دهد به گونه ای که از آسیب به دیگر اماکن خودداری شده و تنها هدف مذبور با دقت منهدم شود.

قاصد در نمونه های جدید خود از قابلیت Data Link و برد بیشتری برخوردار است و سر جنگی قدرتمند آن نیز برای نابودی هر هدفی در محدوده ای مشخص کافیست.

این بمب با وزن 2000 پوند (1100 کیلوگرم) و سر شدیدالانفجار، قابلیت پرتاب از هواپیماهای جنگنده بمب افکن F-4 فانتوم را داشته و به واسطه سامانه هدایت تصویری آن می تواند به دقت بر روی هدف توسط خلبان قفل شده و سپس با سر خوردن بر روی الیاف هوا، به سوی آن روانه شود.

بمب هدایت پذیر سدید

سدید به عنوان یک سلاح هدایت پذیر با قابلیت پرتاب از انواع بالگردهای سبک و هواپیماهای بدون سرنشین، به تازگی توسط متخصصان دفاعی کشورمان معرفی شده است.

این سلاح با وزن 34 کیلوگرم، به عنوان یک بمب هوشمند، قابلیت بهره برداری ضد اهداف ثابت یا متحرک همانند خودروها، قایق های تندرو، هواپیماهای درون آشیانه و ... را داراست و پس قفل شدن بر روی هدف می تواند آن را دنبال کند.

از ویژگی های این سلاح می توان به دقت بالا و سطح تخریب موثر در عین خودداری از آسیب به چیزی غیر از هدف اصلی اشاره کرد.

بالگردهای صبا 248 و سورنا

بالگرد کلاس متوسط صبا 248 که به تازگی توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح معرفی شده، توسط متخصصان بومی و با بهره گیری از نمونه مشابه خارجی طراحی و ساخته شده که می تواند در ماموریت های حمل و نقل مسافر (حداکثر تا 8 نفر، آمبولانس هوایی، عکس برداری و شناسایی، ماموریت های امداد و نجات ک، امور فراساحلی، تاکسی هوایی و VIP مورد استفاده قرار گیرد.

از ویژگی های بارز صبا می توان به دو موتوره بودن آن (که ایمنی را حین پرواز افزایش می دهد)، قابلیت عملیاتی در دمای -25 تا +55 درجه، استفاده از فناوریهای روز در حوزه ناوبری، هدایت و سامانه های مکانیکی، کارکرد قابلقبول در حالت یک موتور خاموش، قابلیت اطمینان بالا، صدا و ارتعاشاتکم و سرعت بالا در کنار آیرودینامیک مناسب اشاره کرد که قابلیت صادرات آن را به سایر کشورها ممکن می سازد.

بالگرد سبک سورنا نیز در کلاس خود می تواند جهت حمل مسافر و شناسایی استفاده گردد و از قابلیت پروازی مناسب همراه با اطمینان پذیری بالا برخوردار است که نمونه هایی از آن امروز در خدمت مراکز غیرنظامی کشورمان از جمله مراکز آموزش خلبان بالگردی در حال بهره برداری و پرواز است.

مینی موتور جت طلوع 4

این موتور جت کوچک که اساسا برای استفاده در هواپیماهای بدون سرنشین (همچون کرار) و موشک های کروز مورد توسعه قرار گرفته است از مصرف سوخت مناسب برخوردار بوده و دستیابی به دانش طراحی و ساخت بخش های مختلف آن اعم از کمپرسور و توربین نشان از سطح بالای توانایی متخصصان کشورمان در این حوزه دارد که بخش های از این موتور در کنار نمونه برش خورده آن در این نمایشگاه به نمایش درآمد.

قطعات طراحی شده توسط صنایع الکترونیک شیراز (صاشیراز)

مرکز طراحی قطعات الکترونیکی وزارت دفاع واقع در شیراز (صاایران) یکی دیگر از بخش های حاضر در نمایشگاه ماکس٢٠١٧ است که با عرضه و نمایش قطعات راهبردی هواپیماهای شکاری در زمینه الکترونیک، ناوبری/هدایتی، ارتباطی و سامانه های جنگ الکترونیک نقش به خصوصی داشت، از جمله قطعات به نمایش در آمده رادیو های بومی شده، سامانه کنترل آتش هواپیمای شکاری، سیستم تشخیص دوست از دشمن، سامانه کمک ناوبری اینرسی لیزری، آنتن سامانه های ناوبری و... در زمینه هواپیماهای شرقی و غربی موجود در کشورمان بوده است که از آنجا اهمیت دارد که این سامانه های حساس همچون الکترونیک و ناوبری در صورت بومی سازی میزان موفقیت یک طرح رزمی را به واسطه کشف نشدن کانال های ارتباطی یا هدف گیری بیش از پیش ممکن می کند.

سامانه های اپتیکی صنایع الکترونیک اصفهان

این بخش از وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز با نمایش سامانه های اپتیکی قابل نصب بر روی انواع پهپادها یا خودروهای زمینی، شناورها و بالگردها حضوری فعال دارد.

از جمله دستاوردهای به نمایش در آمده در این بخش میتوان به سامانه های اپتیکی با قابلیت کارکرد در تمام شرایط جوی شبانه روز و اطمینان پذیری بالا به واسطه هدایت از راه دور و ارسال بر خط (آنلاین) تصاویر و فیلم ها از هدف اشاره کرد که به صورت انبوه توسط پهپادهای کشورمان مورد بهره برداری قرار میگیرد.

پهپاد فطرس 

این پهپاد به عنوان یکی از سنگین ترین هواپیماهای بدون سرنشین طراحی شده توسط جمهوری اسلامی ایران درنمایشگاه و به صورت ماکت حاضر بود که از ویژگی های آن می توان به اختصار مداومت پروازی بالا، قابلیت مسلح شده یا تصویر برداری و ارسال زنده به ایستگاه های زمینی، هدایت و برنامه ریزی پیش از پرواز یا حین پرواز ، پرواز از سطوح پروازی مختلف و قابلیت بهره برداری در تمام شرایط آب و هوایی شبانه روز اشاره کرد که از برد عملیاتی بالایی نیز برخوردار می باشد.

پهپاد کرار

هواپیمای بدون سرنشین کرار به عنوان نخستین پهپاد موتور جت کشورمان می تواند به صورت مسلح یا به عنوان هدف مورد بهره برداری نیروهای مسلح قرار گیرد.

کرار با قابلیت بهره برداری به عنوان یک هدف هوایی پرسرعت و مانور پذیر جهت آزمایش سطح عملکرد سامانه های پدافند موشکی زمین به هوا و رادارها یا موشک های هوا به هوای پرتاب شده از جنگنده های رهگیر نهاجا مورد استفاده قرار گرفته است.

در کنار آن نیز نمونه مسلح شده آن با بمب های سقوط آزاد مارک 82 جهت عملیات بمباران یا بهره گیری از پرتابگرهای راکت و موشک های هوا به سطح نیز رونمایی گشته است که از ویژگی های عمومی این پهپاد می توان به قابلیت پرتاب از سکوهی متحرک در تمامی شرایط آب و هوایی شبانه روز با استفاده از راکت ، توانایی هدایت در طی مسیر و تصحیح موقعیت توسط اپراتور زمینی یا برنامه ریزی پیش از پرتاب و در صورت نیاز بازیابی آن به وسیله تور اشاره کرد ضمن آنکه سهولت در بهره برداری و عملیاتی شدن در شرایط حساس جنگی ، هدایت کاملا اتوماتیک و راه اندازی (سرهم کردن ساده بخش ها در محیط های عملیاتی) ساده از دیگر خصوصیات آن می باشد.

علاوه بر فطرس و کرار، نمونه پهپادهای مهاجر، یسیر و اسکن ایگل نیز در غرفه ایران به نمایش گذاشته شده است.

موشک ضد بالگرد قائم نسخه M

موشک ضد بالگرد قائم به عنوان یک سلاح جدید ضد هوایی و مبتکرانه ساخت صنایع موشکی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح می باشد که در نوع خود بی نظیر است.

این سلاح که برای انهدام انواع اهداف پرنده مانند بالگردها یا هواپیماهای بدون سرنشین با سرعت پایین و در فاصله مشخصی کاربرد دارد می تواند به سادگی توسط فرد آموزش دیده عملیاتی شده و آماده شلیک گردد ضمن آنکه پس از پرتاب نیز می تواند هدف را با دقت بالایی منهدم کند.

از ویژگی های این موشک می توان به به سقف پرواز 2000 متر و برد نهایی 6000 متر اشاره کرد ضمن آنکه به واسطه هدایت لیزری آن در برابر جنگ الترونیک مقاوم بوده و اپراتور پرتاب کننده نیز می تواند به وسیله سامانه اپتیکی تا لحظه برخورد موشک را هدایت و سپس انهدام هدف را مشاهده نماید.

این موشک قابلیت پرتاب از سکوی زمینی یا خودرو حامل را داشته و از سر جنگی پخش شونده برخوردار است که در صورت عدم برخورد با انفجار در نزدیکی هدف نیز به آن آسیب وارد کند.

ماهواره های طلوع و فجر 

سازمان فضایی نیز با نمایش دو ماهواره سنجش از راه دور طلوع و فجر در این نمایشگاه شرکت دارد.

این مرکز که با طراحی انواع سامانه های هدایت ماهواره ای و مراکز کنترل ، سکوهای پرتاب ، موشک های ماهواره بر، ایستگاه های نظارت و کنترل و نهایتا ساخت انواع ماهواره های سنجشی و تصویر برداری شناخته می شود امروزه به عنوان مرکزی برای تولید نیازهای کشورمان در بخش های فضایی و با اتکا بر توانایی داخلی به فعالیت مشغول است.

تایرهای هواپیماهای شکاری و مسافربری 

صنایع بنی هاشم درود به عنوان یکی از متولیان اصلی ساخت تایرهای انواع هواپیماهای نظامی و غیرنظامی نیز در ماکس٢٠١٧ به ارئه گوشه ای از توانمندی های خود پرداخته است.

در این نمایشگاه چند نمونه از محصولات جهت بهره برداری در جنگنده شکاری MiG-29، بمب افکن ضربتی Su-24 و هواپیمای ترابری ایلوشین 76 (که هر سه روسی است)، در کنار تایر هواپیمای مسافربری فوکر 100 به نمایش درآمده است.

طراحی و ساخت تایر هواپیماها به واسطه تحمل وزن و فشار بالا در کنار ضربات ناشی از فرود از پیچیدگی های بالایی برخوردار است و تنها در صورت اطمینان بالا از آن استفاده می شود چرا که هرگونه ضعف در طراحی در مراحل مختلف پرواز شامل نشست و برخاست می تواند منجر به صدمات و خسارات جانی و مالی جبران ناپذیر و حتی انهدام هواپیما گردد لذا به نظر می رسد که این شرکت با توجه به مقوله پشتیبانی نامناسب شرکت های روسی فروشنده هواپیماهای نظامی به ایران، ترجیح داده است نمونه های مرتبط با آن را به نمایش گذارد که این پیام را برساند که علیرغم کم کاری روسها، توانسته است با خودکفایی نیازهای کشورمان را به خوبی و در نهایت اطمینان تامین کند.

فیوزهای بمب M4 و M5

از دیگر محصولات به نمایش در آمده در غرفه کشورمان ، انوا فیوز بمب های هوا پرتاب می باشد که از تکنولوژی بالایی برخوردار است و به عبارتی ضمانت انهدام یک بمب پس از برخورد به هدف این فیوزها می باشند تا روند انفجار را به دقت به سرانجام برسانند.

انواع قطعات پمپ های صنعتی 

در این بخش نیز انواع پمپ های صنعتی مورد استفاده بخش های مختلف به نمایش در آمد که می توانند به صورت انبوه برای کشورمان در بازارهای جهانی ارزآوری کند.

پیش از این در دو گزارش مجزا، به معرفی دو دستاورد دیگر ایرانی در ماکس٢٠١٧ پرداختیم که می توانید گزارش مربوط به پهپاد اسکن ایگل را از اینجا و گزارش جت آموزشی کوثر٨٨ را هم از اینجا بخوانید.